Σαμαριά

Τα Λευκά Όρη αναπτύσσονται στα νοτιοδυτικά του νησιού και αποτελούν τον πυρήνα του Εθνικού Πάρκου Λευκών Ορέων με έκταση 585 χλμ².

Η επιβλητική σε όγκο οροσειρά σχηματίζει στα βόρεια πολυάριθμες κορυφές άνω των 2000μ, με ψηλότερη τις Πάχνες (2453μ). Το νότιο τμήμα ορίζεται από φαράγγια με απότομες πλαγιές που καταλήγουν στη θάλασσα του Λιβυκού Πελάγους.

Η ονομασία τους προέκυψε από τις κορυφές της οροσειράς που παραμένουν χιονισμένες σχεδόν ολόκληρο το χρόνο. Το λευκό τοπίο συμπληρώνουν τα υψίπεδα που δίνουν την εντύπωση μιας αχανούς, άγονης ορεινής ερήμου.

Το έντονο ανάγλυφο και οι αντιθέσεις του τοπίου καθόρισαν τη μεγάλη ποικιλία των οικοσυστημάτων και του φυσικού πλούτου της περιοχής. Πάνω από 900 είδη φυτών, δάση κυπαρισσιού, πεύκου και θάμνοι συνθέτουν ένα σπάνιο μωσαϊκό βλάστησης και ενδημισμού. Πρωταγωνιστές των απόκρημνων περιοχών είναι το αγρίμι, ο κρητικός αίγαγρος και των ψηλών βράχων ο γυπαετός ή κοκαλάς, είδη που κατοικούν αποκλειστικά στην Κρήτη.

Η περιοχή αποτελεί αντικείμενο προστασίας πολλών ελληνικών και διεθνών φορέων με σκοπό τη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Το 1981 η Σαμαριά εντάχθηκε στο Παγκόσμιο Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας (MAB: Man & Biosphere) υπογραμμίζοντας τη μοναδικότητα της βιολογικής ποικιλότητας των Λευκών Ορέων.

Το Φαράγγι της Σαμαριάς αποτελεί πόλο έλξης για επισκέπτες από όλο τον κόσμο που επιθυμούν να βιώσουν μια μοναδική περιπατητική εμπειρία 16 χλμ. Κατά μήκος της διαδρομής μαρτυρείται η σχέση ανθρώπου και φύσης στο μεγάλο φαράγγι, με οικισμούς αρχαίους και νεότερους, τόπους λατρείας, εκκλησάκια και οχυρά που αξίζει κανείς να εξερευνήσει.

Ωστόσο, το απόθεμα μνημείων φύσης και πολιτισμού δεν εξαντλείται στον Φάραγγα όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι. Διευρύνεται σε περιοχές με πληθώρα προσπελάσιμων φαραγγιών, ορεινών και παραθαλάσσιων οικισμών με δυνατότητα για ανάπαυλα και φαγητό, και παραλιών όπου μπορεί κανείς να φτάσει οδικά, περιπατητικά ή με καραβάκι.

Πολύ δημοφιλείς είναι οι αναρίθμητες περιπατητικές και ορειβατικές διαδρομές που προσφέρονται μέσα από ένα μεγάλο δίκτυο μονοπατιών, όπως το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Για τους λάτρεις της περιπέτειας ενδείκνυνται δραστηριότητες όπως το bungee jumping από ύψος 138μ στη γέφυρα της Αράδαινας, το canyoning, κατάβαση φαραγγιών με τεχνικό εξοπλισμό και οι εξορμήσεις σπηλαιολογικού ενδιαφέροντος, καθώς το Εθνικό Πάρκο περιλαμβάνει δύο από τα βαθύτερα σπηλαιοβάραθρα της Ελλάδας.