Σητεία

Η Σητεία διαμορφώνεται από χαμηλούς ορεινούς και ημιορεινούς όγκους που καταλαμβάνουν το ανατολικότερο άκρο του νησιού. Στα κεντρικά και νοτιοδυτικά βρίσκεται το Όρος Ζάκρος με πολλές χαμηλές κορυφές, ενώ στα ανατολικά γκρεμοί και απότομες πλαγιές που τέμνονται από φαράγγια.

Το Γεωπάρκο Σητείας Εντάσσεται από το 2015 στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO καταλαμβάνοντας έκταση 516,7 χλμ².

Χαρακτηριστική είναι η ποικιλία των γεωλογικών σχηματισμών όπως τα σπήλαια, οι καταβόθρες, τα μικρά και μεγάλα οροπέδια καθώς και τα μοναδικής ομορφιάς φαράγγια. Σημαντικό κομμάτι της γεωλογικής ιστορίας είναι τα απολιθώματα που βρέθηκαν στη Σητεία, όπως το δεινοθήριο, συγγενικό είδος του ελέφαντα 8,5 εκατομμυρίων ετών και άλλα θηλαστικά που έζησαν πριν 1,5 εκατομμύρια χρόνια.

Η περιοχή δίνει την ευκαιρία για εξερεύνηση και έρευνα σε κοινό με εξειδικευμένο σπηλαιολογικό ενδιαφέρον στο σύστημα σπηλαίων Καρυδίου, όπου παρέχεται διαμονή και εξοπλισμός από το Κέντρο Ενημέρωσης και Φιλοξενίας. Στις καταγάλανες και αμμουδερές παραλίες της Σητείας είναι ιδιαίτερα δημοφιλή τα θαλάσσια σπορ όπως το windsurfing και η σανίδα SUP.

Εντός του Γεωπάρκου βρίσκονται μικροί υγρότοποι και παράκτιοι οικότοποι που φιλοξενούν 136 είδη διαβατικών πτηνών που προσφέρονται για ορνιθοπαρατήρηση. Η βλάστηση είναι χαμηλή και θαμνώδης με λιγοστά δασικά οικοσυστήματα. Εξαίρεση αποτελεί το μοναδικό δάσος φοίνικα του Θεόφραστου (Phoenix theophrasti) στην Ευρώπη, το Φοινικόδασος του Βάι, ένα από τα χαρακτηριστικότερα και πιο δημοφιλή τοπία της Κρήτης. 

Το ήπιο κλίμα είναι βοηθητικό για τις καλλιέργειες του ελαιόδεντρου και του αμπελιού, που συναντά κανείς σε ημιορεινές περιοχές και οροπέδια. Η τοπική παραγωγή δεν εξαντλείται μόνο στο εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο και κρασί αλλά και στο μέλι, τα φρούτα, τους καρπούς, τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η διαχρονική σημασία της αγροτικής οικονομίας αποτυπώνεται σε αρχαιολογικούς χώρους επαύλεων, αγροικιών και ιερών κορυφής. Η εγγύτητα της ανατολικής Μεσογείου ευνόησε το εμπόριο των προϊστορικών αστικών κέντρων και λιμανιών όπως φανερώνουν κτίρια στα πρότυπα των μινωικών «ανακτόρων», με σημαντικότερο αυτό της Ζάκρου. Γέννημα της πνευματικής άνθησης του νησιού στα τέλη της Ενετοκρατίας, αποτελεί το κλασικό έμμετρο έργο της κρητικής λογοτεχνίας, ο «Ερωτόκριτος», γραμμένο από τον γεννημένο στην Σητεία Βιτσέντζο Κορνάρο.